De Franse tijd leidde tot de opheffing van parochie en kerk. Burgemeester Hendrik Bosmans tekende namens de parochianen verzet aan: de kerk van Herent bevond zich veel te ver om er gemakkelijk heen te kunnen. De kerk bleef als plaats van erediensten behouden en werd binnenin gerenoveerd met tal van stukken uit opgeheven kerken en kloosters. De sacristie ter hoogte van het koor werd toegevoegd in 1847.

In het begin van de 20e eeuw had de kerk sterk te lijden onder een zware storm, waarna (onder meer) de vloer in het midden vernieuwd moest worden. De bombardementen in 1944 deden de kerk op zijn grondvesten schudden, maar de funderingen en de muren bleken stevig genoeg.

Het miraculeuze Mariabeeld dat de parochie in vroegere eeuwen grote bekendheid gegeven had, werd in 1945 gestolen en door een kopie vervangen. Het eikenhouten Christusbeeld dat vroeger aan de buitenzijde van het koor hing, bevindt zich nu in de kerk. Bij het interieur van de kerk horen ook twee schilderijen van Pieter-Jozef Verhaghen, één van de meest illustere personen die bij de kerk begraven ligt.

Aan de vooravond van de 21e eeuw werd de kerk grondig gerestaureerd.

Binnenin de kerk bevinden zich twee 18e-eeuwse grafstenen. In 1709 kwam de vrouw van een koopman uit Luik bij een ongeval ter hoogte van herberg De Swaen om het leven. Het kruis dat hier als herdenking geplaatst werd, verhuisde in 1920 naar het park bij de abdij van Keizersberg. Het graf en de grafsteen in de kerk zijn behouden. In 1772 verongelukte een 18-jarig meisje uit Leuven; ook haar grafsteen is nog duidelijk leesbaar in de kerkvloer aanwezig.

Aan de buitenkant van de kerk zijn verschillende oude grafstenen en epitafen ingemetseld. Zo vind je er een opvallende marmeren plaat verwijzend naar burgemeester Hendrik Bosmans. Minder opvallend is er een steen in de koorzijde met (onder meer) de naam van één van de broers van de Leuvense burgemeester De Neeff en hun moeder. In de muur met de toegang tot de sacristie kunnen met wat goede wil nog de namen ontcijferd worden van eigenaars van domeinen palend aan het (huidige) kerkhof.

Hendrik Bosmans was volgens de marmeren gedenkplaat 24 jaar burgemeester van Wilsele, al vermeldt zijn doodsbericht 30 dienstjaren. Hij moest eerst een tweede burgemeester naast zich dulden, omwille van de gangbare taal die hij onvoldoende beheerste. Hij ging de geschiedenis in als de eerste verkozen burgemeester van Wilsele. Eén van zijn zonen, Philippus Jakobus, eveneens op de plaat vermeld, werd ook burgemeester. Het aantal jaren burgervaderschap van deze laatste vormde een record: 39 jaren. Tussen vader en zoon was een brouwer van Putkapel, Petrus Geeraerts, korte tijd burgemeester (5 jaar). De familie Geeraerts leverde trouwens later nog een tweede burgemeester, namelijk kleinzoon Petrus Joannes die de vijfde burgemeester van Wilsele werd. Vooraleer de kleinzoon in functie kwam, nam Jean-Baptiste Vanderelst 10 jaren het gezag waar. De jonge Geeraerts was 16 jaar burgemeester en overleed voortijdig. De fakkel werd doorgegeven aan Alfons Van Geel, die het mandaat zou opnemen tot de volgende Geeraerts er klaar voor was. Maar het werden 25 jaar. Daarna nam Henri Corbeels het roer over (20 jaar burgemeesterschap). De laatste burgemeester van Wilsele was Leopold Decoux; bij de fusie van de gemeentes had hij 30 dienstjaren als burgervader op de teller staan.

De zogenaamde “Leuvense Lafayette”, (Georges) Jean De Neeff, is de eerste naam die je aantreft op de steen ter herdenking van de familie De Neeff. In zijn jonge jaren vocht hij aan de zijde van de Fransen tegen de Oostenrijkers voor de onafhankelijkheid. Er volgde een periode van Franse overheersing, waarin hij belangrijke functies in de regio opnam en zich zeer geliefd wist te maken. Zijn bijnaam dankte hij aan zijn optreden tegen het Nederlandse leger ten tijde van de Belgische Omwenteling. Als commandant van de burgerwacht speelde hij in september 1830 een hoofdrol bij de verdrijving van de Nederlanders. Een maand later werd hij als burgemeester in Leuven aangesteld. Zijn leven eindigde nauwelijks drie jaar later in een nooit volledig opgehelderd mysterie: zijn lichaam werd in de Vaart gevonden.

Op de steen zijn verder de namen vermeld van zijn tweede echtgenote, drie (van zijn vier) zonen en schoondochters, twee gehuwde kleinkinderen en hun partner, een ongehuwde kleindochter en een achterkleindochter. Verschillende van zijn nakomelingen waren in de regionale of zelfs in de Belgische geschiedenis belangrijk.

In 1900 werden de zonen van zijn oudste zoon in de adel opgenomen. De erfelijke riddertitel gaat sindsdien op hun zonen over. Hun wapenschild laat een sabel zien tegen een veld van lelies. Het wapendevies luidt “patriae non sibi” (vertaald: “voor het vaderland, niet voor zichzelf”).

Het herdenkingsmonument voor deze missionaris van Scheut bevindt zich voor de ingang van de kerk. Fons Stessel werd geboren in een kroostrijk gezin in Wilsele in 1929. Hij werkte 30 jaar lang in Congo; vanaf 1986 was hij in Guatemala actief. In de hoofdstad van dit Midden-Amerikaanse land zette hij zich in voor de armen in de sloppenwijken. Op 19 december 1994 werd hij na de misviering vermoord. De moordenaar werd twee jaar later opgepakt, maar de motieven voor de misdaad bleven onduidelijk. Er kwamen meer Belgische paters in Guatemala gewelddadig om het leven. Ze worden beschouwd als hedendaagse martelaren. In Wilsele-Dorp werd een straat naar Alfons Stessel vernoemd.

De witmarmeren buste van Pieter-Jozef Verhaghen (1728-1811) is nu verdwenen, maar sierde oorspronkelijk het grafmonument van de kunstschilder die naam en faam maakte in de Oostenrijkse tijd. In de voetsporen van Rubens schilderde hij graag grote taferelen, vol kleur en dynamiek. Vooral bij de Norbertijnen en voor kerken kreeg hij veel opdrachten. Hij werkte ook als hofschilder voor keizerin Maria-Theresia. Geboren in Aarschot, vestigde hij zich als jongvolwassene in Leuven. Hij trouwde met een Leuvense, woonde eerst een hele tijd in de Mechelsestraat en later aan de Vaartkom.

Het grafmonument kwam er op initiatief van pastoor Schuermans, 150 jaar na de geboorte van de schilder. Na de Oostenrijkse periode was hij in de vergetelheid geraakt. In de tweede helft van de 19e eeuw werd hij herontdekt en wilde men hem in eer herstellen. Er hangen ook twee werken van Verhaghen in de kerk.

Louis Van Biervliet (1802-1868) - officiële naam: Antonius-Lodewijk Van Biervliet – was afkomstig uit Izegem. Hij huwde met de dochter van een Gentse prof, die de promotor van zijn eindwerk was. Ten tijde van de cholera-epidemie (1832) was hij werkzaam als arts in Kortrijk. Bij de opening van de katholieke universiteit in Leuven in 1835, werd hij hier één van de negen proffen waarmee de faculteit geneeskunde startte. Hij doceerde fysiologie en later algemene pathologie, en toonde een uitgesproken pedagogische belangstelling en bekwaamheid. Verschillende van zijn zonen behaalden eveneens een universitair diploma. Eén van hen werd ook professor te Leuven, namelijk in de faculteit rechtsgeleerdheid.

Jean-Baptiste Vrancken (1805-1871) was de zoon van de koster van de Leuvense St.-Pieterskerk. Hij behaalde het diploma van dokter in de geneeskunde in de periode van de rijksuniversiteit te Leuven. Hij schreef een eindwerk over hygiënisch en therapeutisch gebruik van bier, en kreeg hier in Rotterdam een bekroning voor. In 1835 werd hij één van de negen proffen in de geneeskunde in de nieuwe katholieke universiteit te Leuven. Hier gaf hij farmacologie en later ook een tijd mentale ziekteleer. Zijn bescheidenheid en werkkracht waren karakteristiek. Hij bleef ongehuwd, maar kon tot aan zijn dood op de zorgen van zijn zus rekenen.

François Baguet (1801-1867) was uit Nijvel afkomstig. Gehuwd met Julie Pigeolet. Classicus. Van bij de oprichting van de katholieke universiteit tot aan zijn dood was hij ook academisch secretaris. Dit was de enige lekenfunctie in de hoogste echelons van de universiteit. In deze functie werd men rechtstreeks benoemd door de rector, die hiervoor iemand koos uit de professoren rechten of letteren.

Bij het begin van de tweede wereldoorlog maakten het eerste en tweede bataljon van “The Coldstream Guards” deel uit van het Britse expeditiekorps in Frankrijk. Het zijn vooral deze manschappen geweest die onze gewesten in mei 1940 verdedigden. De Duitsers vielen België, Nederland en Luxemburg onverwachts binnen op 10 mei 1940. Leuven werd (zoals andere plaatsen) gebombardeerd; vier dagen later waren ook de Duitse grondtroepen in Leuven aangekomen. Aan de KW-linie (een verdedigingslijn met meer dan 400 bunkers, van Koningshooikt tot Waver) werd onder meer ter hoogte van Leuven verschillende dagen hevig strijd geleverd. Britten en Belgen probeerden hier de verdere doorgang van de vijand te verhinderen. Op 16 mei werden de mannen die Leuven verdedigden tot Wilsele teruggedrongen. Vanuit Wijgmaal volgde een tegenuitval. De bescherming van Leuven moest echter opgeheven worden. Op 26 mei besloten de Britten zich uit ons land terug te trekken. Het Belgische leger dekte nog hun aftocht via Duinkerke, om daarna te capituleren. Vanaf 28 mei was België bezet gebied.

Enendertig Britse soldaten vonden in Wilsele hun laatste rustplaats. Op het herdenkingsmonument voor de kerk (ontworpen door J. Malu) zijn de namen vermeld van de geallieerde soldaten en van de burgers van Wilsele die in de tweede wereldoorlog sneuvelden.